قالب بندی تونل
قالب بندی تونل
قالب بندی تونل ، از آنجایی که به طور معمول ساخت تونل ها به عنوان یک سازه بتنی و بر اساس مقررات و استانداردهای اجرایی این گونه از سازه ها انجام می گیرد بنابراین در ساخت تونل مراحلی مانند آرماتوربندی، قالب بندی تونل و بتن ریزی وجود خواهد داشت.
قالب بندی تونل ها باید به صورت همزمان با حفر تونل انجام گیرد. در زمان حفر تونل قسمت هایی که حفاری آنها انجام می شود با استفاده از روش هایی مانند شات کریت به صورت اولیه نگهداری می گردند جداره اصلی تونل در این زمان با استفاده از بتن اجرا می شود. قالب های تونلی معمولا به دو دسته تقسیم بندی می شوند، این تقسیم بندی بر اساس باز و بسته شدن قالب ها صورت گرفته است. قالب های هیدرولیکی و قالب های مکانیکی.
باز و بسته شدن قالب های هیدرولیکی با استفاده از جک های هیدرولیکی انجام می شود ولی این باز و بسته شدن در قالب های مکانیکی با استفاده از جک هایی که دستی و یا روغنی هستند انجام می گردد. در صورت بزرگ و وسیع بودن پروژه معمولا از قالب های هیدرولیکی در قالب بندی تونل ها استفاده می شود. زیرا استفاده از جک های دستی در پروژه های بزرگ مشکل است. در کل استفاده کردن از قالب های هیدرولیکی نسبت به قالب های مکانیکی در پروژه ها مزایای بیشتری دارد و صرفه اقتصادی در پروژه ها نیز به همراه دارد.
قالب لاینینگ تونل
مراحل اجرای قالب تونلی در پروژه هایی مانند تونل های آب و فاضلاب، راه آهن و … به یک صورت است. تاریخچه قالب تونلی به راه اندازی تونل های فاضلاب و راه آهن در گذشته باز می گردد که در این پروژه ها از قالب بندی تونلی برای ایجاد و راه اندازی تونل استفاده شد. با توجه به نوع تونلی که قرار است در پروژه ایجاد شود ممکن است قالب بندی های به شکل دایره، نعل اسبی، بیضی، نیم دایره و … استفاده شود.
قالب های تونلی دو بخش اصلی دارند؛ پوسته و ارابه. قسمت اول یعنی پوسته قالب تونلی از بخش هایی تشکیل شده است که دارای عرض 1?5 متر هستند. و دارای انواع مختلفی مانند قلب دال قوسی تونل، قالب تاج، قالب های جداره و … هستند که بر روی ارابه سوار می شوند. ارابه قالب بر روی ریل هایی که در کف تونل تعبیه شده است به سمت جلو حرکت می کند و این امکان را فراهم می سازد که در مراحل بعدی ساخت تونل بتن ریزی انجام شود.
در قسمت ارابه ممکن است از جک های هیدرولیکی و یا جک های مکانیکی استفاده شده باشد. در صورت استفاده از جک های هیدرولیکی، این جک ها که در قسمت پایه های ارابه به کار رفته اند این امکان را می دهد که قالب ها در موقعیت های مد نظر به درستی تنظیم شوند و علاوه بر آن امکان نشست و باز کردن قالب ها بعد از بتن ریزی را نیز فراهم می کند. برای باز و بسته کردن گلبرگ های قالب نیز از جک های هیدرولیکی موجود روی پایه های ارابه استفاده می شود. توجه به این نکته لازم است که در ساخت تونل های کوچک به دلیل وجود فضای محدود استفاده از جک های مکانیکی بصرفه تر است.
اجرای قالب بندی تونل
قالب های مورد استفاده در تونل ها باید طوری طراحی و ساخته شوند که در دفعاتی که از آنها استفاده می شود کارایی و استحکام خود را از دست ندهند. این قالب ها باید در باز و بسته شدن بسادگی عمل کنند و در جابجایی های عرضی و طولی برای اجرای قالب بندی تونل به خوبی و درستی عمل نمایند.
ورق های قالب باید حتما قبل از انجام بتن ریزی روغن کاری شوند تا بتن بعد از یافتن استحکام لازم به سادگی و بدون از دست دادن کیفیت از قالب جدا شوند.